Wat is oedeemtherapie?
Om oedeem te verminderen en het lichaam te helpen het overtollige vocht te verwijderen, zijn verschillende behandelmethoden geschikt. Bij de totale behandeling past de huidtherapeut vaak meerdere behandelmethoden toe. Tezamen vormen ze oedeemtherapie.
Manuele lymfedrainage
Bij lymfedrainage stimuleert de huidtherapeut met een zacht pompende beweging van de handen op en rondom het oedeemgebied het fijne netwerk van de lymfevaten direct onder de huid. De lymfedrainage stimuleert de vochtopname door de lymfevaten en verhoogt de afvoer van weefselvocht.
Door middel van oedeem- en fibrosegrepen kan de huidtherapeut heel gericht de huid en het onderliggende weefsel behandelen. Met oedeemgrepen leidt de huidtherapeut vocht door het weefsel naar een plaats waar het gemakkelijker wordt opgenomen. Met fibrosegrepen maakt de huidtherapeut verhard weefsel (fibrose) soepeler.
Ademhalings- en bewegingsoefeningen
De huidtherapeut legt u ook specifieke bewegings- en ademhalingsoefeningen uit die de afvoer van lymfevocht via de lymfevaten bevorderen.
Lymftaping
Bijvoorbeeld op de romp is het moeilijk om ambulante compressietherapie toe te passen. Dan maakt de huidtherapeut gebruik van lymftaping. De tape trekt de huid een heel klein beetje omhoog, waardoor in de huid en de onderliggende weefsels meer ruimte komt voor het vocht om zich te verplaatsen. In combinatie met ademhalings- en beweegoefeningen verplaatst het vocht zich de gewenste kant op.
Zwachtelen
Na de stimulering van de vochtafvoer zwachtelt de huidtherapeut de behandelde ledematen. De zwachtels helpen voorkomen dat het vocht terugvloeit naar net behandelde weefsels. Zwachtelen wordt toegepast op armen en benen.Op andere gebieden van het lichaam kan een drukverband worden aangemeten, zoals een lymfepad.
Elastische kous
Ook de therapeutische elastische kous geeft tegendruk aan het vocht in de ledematen en zorgt voor het behoud van het verkregen resultaat.
Littekenbehandeling
De verstoring van het lymfestelsel (dit is de oorzaak van lymfoedeem) komt vaak voor na een operatieve ingreep bij borstkanker. Het litteken en de omringende huid krijgen daarbij ook de nodige aandacht van de huidtherapeut. De huid kan strak staan en het litteken kan verharden (fibroseren). Een massage van het littekenweefsel en de omringende huid maakt beide soepeler. Siliconenpleisters of lymftape ondersteunen dit effect.
Hoe lang duurt een behandeling?
Een behandeling duurt gemiddeld 30 tot 45 minuten. Een intensieve start (met 3 tot 5 maal per week) geeft de beste resultaten. Daarna kan de behandelfrequentie langzaam omlaag. De totale behandelduur verschilt per persoon. Om de vooruitgang te kunnen bepalen, wordt de omvang van het oedeem regelmatig gemeten.
Wat kunt u zelf doen?
Sport en beweging stimuleren de lymfevaten. Wandelen, zwemmen en gymnastiek (onder deskundige begeleiding) zijn zeer geschikt. Sporten die leiden tot overbelasting of sporten met veel plotselinge bewegingen (bijvoorbeeld squash) zijn af te raden. Ook vermijdt u liever zware en langdurige lichamelijke inspanning. De huidtherapeut legt u ook specifieke bewegings- en ademhalingsoefeningen uit die de afvoer van lymfvocht via de lymfevaten bevorderen. Extreme kou en extreme warmte (denk ook aan zonnebrand) hebben een slechte invloed op lymfoedeem. Datzelfde geldt voor insectenbeten en knellende kleding. Uw huidtherapeut geeft graag nader advies.
Welk resultaat kunt u verwachten?
Door de vochtafvoer vermindert de druk in de weefsels. Het strakke gevoel verminderd of verdwijnt, u kunt uw ledematen beter gebruiken en eventuele pijn vermindert of verdwijnt ook. De afgenomen druk en het verdwijnen van het weefselvocht bevorderen ook de genezing van een wond.
Weer in contact met uw lijf
Borstkanker en de behandeling hebben op veel patiënten een grote impact. Ze voelen zich verraden door hun lichaam, vinden het moeilijk hun lichaam weer te vertrouwen, vinden zichzelf niet meer aantrekkelijk als ze door een chemokuur hun haar verliezen en/of missen dagelijks de borst die verwijderd moest worden. Misschien herkent u zich hierin of ervaart u andere gedachten en gevoelens.
In de praktijk merken wij dat de mensen die wij zien, met deze invloeden te maken hebben. Ze merken veelal ook dat de huidtherapeut de mens helpt om weer in contact te komen met hun lijf. Het (zelf) aanraken van de huid en littekens is voor velen een belangrijke stap in de verwerking en acceptatie.
Huidverzorging bij en na borstkankerbehandelingen
Extreme kou en extreme warmte (denk ook aan zonnebrand) hebben een slechte invloed op lymfoedeem. Datzelfde geldt voor insectenbeten en knellende kleding. Uw huidtherapeut geeft graag nader advies.
Met deze tips kunt u uw huidverzorging aanpassen aan de toegenomen kwetsbaarheid van uw huid door borstkankerbehandelingen.
- Is uw huid extra gevoelig, rood, geïrriteerd en/of schraal, was haar dan liever niet met zeep.
- U ontziet uw huid door haar droog te deppen in plaats van droog te wrijven.
- Met een parfumloze bodylotion houdt u uw huid zacht en soepel (geurstoffen kunnen de huid irriteren).
- Draag liever geen knellende, schurende en/of stugge kledingstukken.
- Laat onder een bestraalde oksel de deodorant maar achterwege.
- Zodra het comfortabel voelt, kunt u weer een bh dragen. Dat helpt voorkomen dat veel vocht in de borst zakt.
- Neem een bh met brede banden voor meer comfort waardoor de doorstroom minder belemmerd wordt.
